Wrzesień to czas kiedy ptaki wędrują już do miejsc, gdzie milej im będzie spędzić zimę. Będziemy teraz coraz częściej widzieć grupy lecących ptaków, a wśród nich także klucze gęsi. Poświęćmy więc trochę uwagi sympatycznej gęsi, która żyje w Polsce,  zakłada tu gniazda i wychowuje młode – gęgawie .
	Para gęgaw z potomstwem, fot. Paweł Wacławik

Gęgawa zasługuje na naszą uwagę – jest przodkiem gęsi domowej.

Oprócz niej można u nas spotkać inne dzikie gęsi – na przykład gęś zbożową, białoczelną, małą. Ale te gatunki goszczą w Polsce tylko przelotem, w drodze pomiędzy zimowiskami, gdzie spędzają bezpiecznie zimę, a lęgowiskami, gdzie zakładają gniazda i wychowują młode (czytaj więcej: Wędrówki ptaków). Czyli wiosną i jesienią. Te gęsi nie lęgną się u nas, tak jak gęgawa.
	Gęś białoczelna gości w Polsce przelotem , fot. Alyn Walsh

 

Gęgawa jest wśród nich największa (wielkości gęsi domowej). Od pozostałych różni się między innymi kolorem dzioba - jest jednobarwny, pomarańczowy. Jeśli mamy dobre oko lub dobrą lornetkę, zauważymy na końcu dzioba białą plamkę, jak biały „paznokieć”. Dziób białoczelnej (patrz zdjęcie wyżej) jest różowawy, a od jego nasady odchodzi w kierunku czoła biała plama. Samiec i samica gęgawy nie różnią się wyglądem.

Gęgawa, fot. Mateusz Ściborski

Gęgawy to towarzyskie stworzenia. Pary tworzą na całe życie, aż do śmierci jednego z partnerów ! Po wyjściu młodych gąsiątek z gniazda gęsia rodzina trzyma się razem aż do odlotu. Odwrót rozpoczyna się od września. Za to powracać gęgawy zaczynają już od lutego.
	Gęgawy żyją rodzinnie, fot. Paweł Wacławik

Gęgawy, tak jak inne gęsi, wędrują w grupach, uformowanych w szyk, nazwany przez ornitologów kluczem. Ma on kształt położonej litery V. Klucz prowadzi jeden ptak, za którym lecą następne ustawione jeden za drugim, w dwóch ramionach. Taki szyk ułatwia grupie lot i pozwala z mniejszą energią pokonywać opór powietrza. Gęsi lecą zwykle na dużych wysokościach, gęś tybetańska na przykład potrafi przelecieć na Himalajami !

Klucz gęsi, fot. Magdalena Musiałowska

Gęgawa nie żyje u nas zbyt licznie. Trochę jest jej więcej w czasie wiosennych i jesiennych wędrówek. W tym czasie przez Polskę przelatują nie tylko ”nasze” gęgawy, ale także te, których „domem” są tereny położone bardziej na północ, a u nas zatrzymują się tylko na odpoczynek w drodze między zimowiskiem a lęgowiskiem. Szansa spotkania w tym czasie gęgawy jest większa.

Warto więc rozglądać się wokół, nie straćmy okazji na spotkanie z nią we wrześniu i październiku.

(HR)