Jak patrzeć na ptaki?
 
 
Przede wszystkim cierpliwie i uważnie.
Dobrze jest trochę znać nazwy różnych części ciała ptaka – łatwiej wtedy będzie zrozumieć jego opis w książce. Nazwy: lotki, kuper czy lusterko nie będą już brzmiały obco i wiadomo będzie, na co należy patrzeć, kiedy staramy się rozpoznać ptaka.

Na co zwracać uwagę?
Wielkość ptaka.  To pierwsza cecha, którą spostrzegamy. Najłatwiej jest określić wielkość w porównaniu z innym ptakiem, którego już dobrze znamy. Dzięki temu możemy na przykład zapisać w swoich notatkach – ptak większy od gołębia, albo - ptak wielkości wróbla. To już jest ważna informacja!
Kolor upierzenia.  To bardzo ważna cecha. Rożnorodność kolorów w świecie ptaków jest bardzo duża. Pióra jednego ptaka też nie są w jednolitym kolorze. Trzeba więc zwrócić uwagę na szczegóły ubarwienia – jakiego koloru jest głowa, kark, pierś. Czy kolor piór na skrzydłach układa się w jakiś rysunek lub czy plama na okiem nie tworzy kreski jak brew? A może policzek (tak, ptaki też go mają!) wyróżnia się innym kolorem? To mogą być bardzo ważne uwagi. Nieprzekonanych o tym zachęcamy do zabawy z naszymi  Kolorowankami!
ilustracja
Samiec krzyżówki jest bardzo kolorowy - fot. Ewa Szulc
 

Wygląd dzioba i nóg.  Dziób długi czy krótki, wąski czy masywny, zagięty i ostry jak u ptaka drapieżnego czy prosty jak u bociana? Przyjrzyjcie się jeszcze raz w czasie gry Rozpoznaj ptasie dzioby, ile tu jest możliwości. A nogi – długie czy krótkie, z błoną pławną czy bez, a może mocne z długimi palcami i pazurkami, jak u dzięcioła? A kolor dzioba i nóg? Jest na co zwrócić uwagę i zapisać w notesie!
 ilustracja
Dziób grubodzioba zwraca uwagę - fot. Anna Kogut 

Zachowanie.  Obserwacja zachowania ptaka przyniesie na pewno dużo przyjemności i wzbogaci waszą wiedzę, o tym gdzie szuka on pokarmu (czyli gdzie żeruje ), co je, jak szybko uwija się sikorka, żeby nakarmić siebie i swoje pisklaki albo o jakiej porze dnia ptaki najgłośniej śpiewają. Takie spostrzeżenia pozwolą Wam zrozumieć wiele zagadek z życia ptaków, na przykład dlaczego bocian kroczy za orzącym pole traktorem i czego tam szuka. ilustracja
Orka z bocianami -
fot. Piotr Rymarowicz
Różne ciekawe obserwacje ptasiego zachowania poczynić można w mieście. Jeśli oknówki uwijają się na waszym osiedlu, zwróćcie uwagę, na której ścianie bloku mieszkalnego starają się zbudować gniazdo we wnęce okiennej. Od strony północnej czy południowej, wschodniej czy zachodniej? Dlaczego? Która z nich zagwarantuje pisklętom w gnieździe wystarczającą ilość promieni słonecznych, tak żeby zapewnić im ciepło, ale ustrzec przed przegrzaniem? 
Aktywność ptaków i ich zachowanie zmieniają się w ciągu dnia. Najłatwiej nam to zaobserwować wiosną i latem. Zwróćcie uwagę, kiedy ptaki najbardziej intensywnie śpiewają, a kiedy żerują. Czy zauważyliście, że grupy jerzyków w mieście krążą nad dachami domów z charakterystycznym wizgiem głównie u schyłku dnia i rano? Zachęcam także do przyglądania się latem kawkom, szperającym na trawnikach w poszukiwaniu pokarmu - jeśli są wśród nich niedorosłe jeszcze maluchy, zauważcie jak żebrzą u rodziców o pokarm i uczą się od nich jak wybierać go samodzielnie. 
Czas i miejsce. Obserwując ptaki i robiąc notatki zwróćcie uwagę na porę roku i datę . Ptaki w różnych sezonach (w okresie lęgowym i poza nim) potrafią wyglądąć zupełnie inaczej, a samce różnić się ubarwieniem od samic tego samego gatunku. Charakterystyczne jest to na przykład dla kaczek. Ważna też jest pora dnia, na co zwracamy uwagę powyżej.  Zanotujcie również pogodę - czy jest deszcz, słońce, wiatr lub mgła. Miejsce , w którym widzimy ptaka, również może pomóc we właściwym rozpoznaniu gatunku. Na przykład kukułki nie zobaczymy w parku w mieście. Choć wiele gatunków leśnych coraz lepiej czuje się w mieście, jak na przykład gołąb grzywacz, a z drozdów kwiczoł i już od lat kos.
Śmiało ruszajcie w teren. Życzymy ciekawych obserwacji!
(HR)